Bào chế dược liệu kết hợp thủy hỏa là quá trình tận dụng tác động của nước hoặc dung môi cùng lửa, có thể trực tiếp hoặc gián tiếp, ở nhiệt độ cao hơn nhiệt độ tự nhiên.
Bào chế dược liệu kết hợp thủy hỏa như thế nào?
Bào chế dược liệu kết hợp thủy hỏa
Dược sĩ tại một số trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho biết mục tiêu của quá trình này là thay đổi tính chất và tăng hiệu quả chữa bệnh của thuốc.
Dưới đây là mô tả chi tiết về các phương pháp bào chế:
- Chích:
- Phương pháp này liên quan đến việc tẩm dung dịch phụ liệu vào vị thuốc, sau đó ủ đến khi thấm đều trước khi nướng hoặc sấy. Thời gian tẩm có thể kéo dài từ 1 đến 10 giờ tùy thuộc vào loại dược liệu.
- Mục đích chính là tăng tác dụng điều trị, thay đổi tính vị và tác dụng của dược liệu. Sự kết hợp với rượu, muối, giấm, hay các phụ liệu khác có thể tăng cường các tác dụng mong muốn.
- Tẩm sao:
- Phương pháp này thường được áp dụng trong bào chế thuốc đông dược để thay đổi tính dược và tác dụng của vị thuốc.
- Các dung dịch như rượu, muối, nước gừng, giấm, nước vo gạo, sữa, đồng tiện, mật, đường, nước đậu đen, nước cam thảo, hoàng thổ thường được sử dụng để tẩm sao.
- Chưng:
- Phương pháp này đưa dược liệu vào nước hoặc dung dịch phụ liệu, đun sôi trong thời gian nhất định để chế biến thuốc.
- Mục đích là chín dược liệu, giảm độ kích thích, chuyển hóa thuốc với điều kiện nhiệt độ cao. Thời gian chưng thường kéo dài 3 ngày đêm.
- Nấu:
- Phương pháp này là đun sôi dược liệu trong lượng chất lỏng phù hợp để làm mềm thuốc và tăng hiệu quả điều trị.
- Mục đích còn bao gồm giảm tính kích thích và độc tố trong dược liệu.
- Nung:
- Phương pháp này sử dụng nhiệt độ cao để nung dược liệu, sau đó nhúng vào nước hoặc dung dịch phụ liệu.
- Mục đích chính là giảm độ bền cơ học của dược liệu và giảm các thành phần hóa học gây tác dụng không mong muốn.
Cử nhân Văn bằng 2 Cao đẳng Dược cho biết: Bên cạnh các phương pháp trên, còn có nhiều phương pháp khác như chế khúc, rán dầu, và mỗi phương pháp đều đóng góp vào quá trình phức tạp của việc bào chế dược liệu. Quá trình này là quan trọng để sản xuất ra những sản phẩm thuốc có hiệu quả cao trong việc bồi bổ sức khỏe và chữa bệnh. Hy vọng thông tin trên giúp bạn hiểu rõ hơn về quá trình này và cách tạo ra các sản phẩm thuốc từ dược liệu.
Phương pháp bào chế dược liệu bằng thủy chế
Dược sĩ Cao đẳng Dược TP.HCM cho biết: Bào chế dược liệu bằng thủy chế là quá trình sử dụng tác động của nước hoặc các dung dịch phụ liệu trong điều kiện nhiệt độ và áp suất khác nhau, phụ thuộc vào mục đích sử dụng cụ thể của vị thuốc. Dưới đây là mô tả chi tiết về mục đích và các phương pháp bào chế:
Phương pháp bào chế dược liệu bằng thủy chế:
- Tăng tác dụng chữa bệnh: Sử dụng tác động của các phụ liệu để nâng cao hiệu quả điều trị của dược liệu.
- Giảm tác dụng có hại: Hạn chế các tác dụng không mong muốn và giảm độc tính của thuốc.
- Làm mềm dược liệu: Tạo điều kiện thuận lợi để cắt, thái, và tẩy chất nhựa có thể ảnh hưởng đến vị thuốc.
- Tăng khả năng giải phóng hoạt chất: Tế bào của dược liệu hút nước và trương nở, giúp giải phóng hoạt chất.
- Hạn chế sự phát triển của nấm mốc và vi khuẩn: Bảo quản thuốc hiệu quả và ngăn chặn sự ảnh hưởng của các vi sinh vật gây hại.
Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đào tạo Cao đẳng Dược
Các phương pháp bào chế dược liệu bằng thủy chế:
- Rửa, Tẩy:
- Rửa: Sử dụng nước sạch để rửa dược liệu, nhưng cần tránh ngâm lâu để không mất các hoạt chất trong thuốc.
- Tẩy: Sử dụng rượu để dầm hoặc tẩm vào dược liệu khoảng 5-10 phút trước khi sắc.
- Ngâm:
- Sử dụng nước hoặc dung dịch phù hợp để đổ ngập vào dược liệu, giữ trong thời gian và điều kiện thích hợp để đạt tiêu chuẩn kỹ thuật.
- Phương Pháp Ủ:
- Dùng dung dịch phụ liệu hoặc nước để tẩm vào dược liệu trong thời gian nhất định, tăng tác dụng của dược liệu thông qua sự hiệp đồng giữa các phụ liệu và dược liệu.
- Thủy Phi:
- Cho dược liệu vào nghiền kỹ với nước, sau đó lọc để thu được dạng bột nhỏ, mịn, tránh sự bay bụi và ảnh hưởng đến người chế biến.
- Thủy Bào:
- Sử dụng nước sôi để nguội ở nhiệt độ 60ºC – 70ºC, khuấy đều dược liệu đến khi nguội, nhằm giảm tính mãnh liệt của dược liệu.
Phương pháp bào chế dược liệu bằng thủy chế đóng góp vào quá trình phức tạp của việc tạo ra các sản phẩm thuốc có hiệu quả cao trong việc bồi bổ sức khỏe và chữa bệnh.
